Trong lĩnh vực vận tải quốc tế, đặc biệt là logistics đường biển, việc hiểu đúng bản chất và vai trò của từng chủ thể là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp xuất nhập khẩu làm việc hiệu quả, tránh nhầm lẫn trong giao dịch và kiểm soát tốt chi phí.
1. NVOCC – Non Vessel Operating Common Carrier
1.1.Hiểu đúng bản chất:
NVOCC là “hãng tàu không sở hữu tàu” – tức là không trực tiếp vận hành tàu biển, nhưng vẫn đóng vai trò như một carrier (hãng vận tải) thông qua việc thuê chỗ (slot) trên tàu của các hãng tàu thực sự (VOCC) rồi bán lại cho khách hàng hoặc forwarder khác.
1.2.Vai trò trong chuỗi logistics:
- Mua chỗ (slot) trên tàu từ VOCC.
- Gom nhiều lô hàng lẻ (LCL) hoặc FCL từ nhiều khách → đóng thành container → thuê chỗ vận chuyển.
- Phát hành House Bill of Lading (HBL) cho khách hàng và đứng tên trên vận đơn.
- Làm việc như một hãng vận tải, có trách nhiệm pháp lý với hàng hóa nhưng không sở hữu đội tàu.
1.3. Ví dụ thực tế:
- Pantos, ECU Worldwide, Vanguard, RCL Logistics, TSL… đều là các NVOCC.
- Doanh nghiệp có thể làm việc trực tiếp với NVOCC nếu muốn gom hàng và cần dịch vụ trọn gói (kể cả xuất – nhập khẩu nhỏ lẻ).
2. VOCC – Vessel Operating Common Carrier
2.1. Hiểu đúng bản chất:
VOCC là hãng tàu chính hiệu, sở hữu và trực tiếp vận hành đội tàu container, tàu chở hàng rời, hàng lỏng… Họ là chủ sở hữu phương tiện vận chuyển và nắm quyền điều hành tàu chạy khắp thế giới.
2.2. Vai trò trong chuỗi logistics:
- Quản lý lịch trình vận hành tàu, container, hệ thống depot.
- Phát hành Master Bill of Lading (MBL) – vận đơn chính.
- Bán chỗ trực tiếp cho các NVOCC, forwarder hoặc khách hàng lớn.
- Chịu trách nhiệm vận chuyển thực tế trên biển.
2.3. Ví dụ thực tế:
- Maersk, MSC, CMA CGM, Hapag-Lloyd, Evergreen, ONE… là các VOCC nổi tiếng toàn cầu.
- Các doanh nghiệp lớn hoặc các NVOCC thường đặt chỗ trực tiếp với VOCC để có giá tốt và kiểm soát tốt lịch trình.
3. FREIGHT FORWARDER – Người giao nhận vận tải quốc tế
3.1. Hiểu đúng bản chất:
Forwarder là nhà cung cấp dịch vụ logistics trung gian, đóng vai trò kết nối giữa doanh nghiệp xuất/nhập khẩu với hãng tàu (VOCC) hoặc NVOCC. Họ có thể làm tất cả các công đoạn logistics – từ booking, chứng từ, thông quan, kho bãi cho đến vận tải nội địa.
3.2. Vai trò trong chuỗi logistics:
- Đại diện khách hàng đặt booking với hãng tàu hoặc NVOCC.
- Tư vấn phương án vận chuyển, xuất nhập khẩu, tối ưu chi phí.
- Làm chứng từ, khai báo hải quan, trucking, lưu kho, giao hàng door-to-door.
- Nếu forwarder có chức năng NVOCC thì có thể phát hành HBL cho khách.
3.3. Ví dụ thực tế:
- Các đơn vị như: DHL, DB Schenker, ITL, Bee Logistics, Vinalogs, Sotrans…
- Các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường sử dụng dịch vụ của Forwarder để được hỗ trợ toàn diện từ A–Z mà không cần hiểu quá sâu về vận tải.
4. CO-LOADER – Đơn vị gom hàng lẻ (LCL Consolidator)
4.1.Hiểu đúng bản chất:
Co-loader là “người gom hàng” – chuyên thu gom các lô hàng nhỏ (LCL) từ nhiều khách hàng, sau đó đóng chung vào một container (FCL) và thuê chỗ trên tàu từ VOCC hoặc NVOCC.
4.2. Vai trò trong chuỗi logistics:
- Nhận hàng LCL từ nhiều khách hàng hoặc forwarder nhỏ.
- Đóng hàng vào container FCL, sau đó book chỗ với hãng tàu (VOCC) hoặc NVOCC.
- Phát hành HBL cho từng chủ hàng – trong vai trò như “nhà tổ chức vận chuyển”.
- Góp phần giảm chi phí logistics cho các doanh nghiệp nhỏ khi không đủ lượng hàng để thuê nguyên container.
4.3. Ví dụ thực tế:
- ECU Worldwide, Shipco, Vanguard, TSL… là các Co-loader điển hình.
- Forwarder nhỏ không đủ sản lượng để đóng FCL → gửi hàng thông qua Co-loader để gom chung với các lô hàng khác.
5. TÓM TẮT PHÂN BIỆT
Chủ thể |
Sở hữu tàu? |
Phát hành vận đơn? |
Khách hàng chính |
Vai trò nổi bật |
VOCC |
Có |
MBL (Master B/L) |
NVOCC, forwarder, doanh nghiệp lớn |
Trực tiếp vận hành tàu, cung cấp slot |
NVOCC |
Không |
HBL (House B/L) |
Doanh nghiệp vừa, forwarder nhỏ |
Mua slot từ VOCC, đứng tên vận đơn |
Forwarder |
Không |
Hoặc (nếu có chức năng) |
Doanh nghiệp xuất/nhập khẩu |
Trung gian – cung cấp giải pháp logistics |
Co-loader |
Không |
HBL |
Forwarder nhỏ, chủ hàng lẻ |
Gom hàng LCL, đóng FCL rồi chia lại từng lô |
Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa VOCC, NVOCC, Forwarder và Co-loader giúp bạn:
- Lựa chọn đối tác phù hợp với quy mô và nhu cầu logistics của doanh nghiệp.
- Kiểm soát tốt hơn chi phí, chứng từ và trách nhiệm pháp lý khi có sự cố xảy ra.
- Tối ưu hóa vận hành chuỗi cung ứng, nâng cao hiệu quả xuất nhập khẩu.
Đừng nhầm lẫn ai vận hành tàu và ai phát hành vận đơn – đó là hai vai trò hoàn toàn khác biệt trong một hành trình logistics phức tạp nhưng đầy cơ hội!
Bạn cũng có thể thích