“ ĐI ĐÚNG ĐƯỜNG - CHỞ ĐÚNG HÀNG - LỜI ĐÚNG LÚC “: TOÀN DIỆN BA PHƯƠNG THỨC VẬN CHỈNH CHÍNH NGẠCH TRUNG QUỐC - VIỆT NAM

• Trong chuỗi hoạt động xuất nhập khẩu, lựa chọn phương thức vận chuyển không chỉ ảnh hưởng đến chi phí, mà còn chi phối tốc độ giao hàng, khả năng kiểm soát rủi ro, tiến độ sản xuất và sự hài lòng của khách hàng. Đặc biệt với hình thức vận chuyển chính ngạch – tức là thông quan hợp pháp, minh bạch, có hóa đơn đầy đủ – thì mỗi quyết định nhỏ về phương tiện, tuyến đường, chứng từ hay điểm đến cũng có thể quyết định thành – bại của cả chiến dịch thương mại.
• Trong bối cảnh Trung Quốc là đối tác thương mại số 1 của Việt Nam, và thương mại biên giới đang ngày càng được quản lý chặt chẽ bởi cả hai nước, việc đi “đúng đường – chở đúng hàng” không chỉ để tuân thủ pháp luật, mà còn là chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, tránh rủi ro pháp lý và nâng cao uy tín quốc tế.

1. Vận chuyển chính ngạch đường bộ: Nhanh – Linh hoạt – Tối ưu cho đơn hàng vừa và nhỏ

1.1. Tổng quan

Hàng hóa được vận chuyển từ Quảng Tây, Quảng Đông, Vân Nam (Trung Quốc) qua các cửa khẩu quốc tế phía Bắc Việt Nam như:

• Hữu Nghị – Lạng Sơn
• Tân Thanh – Lạng Sơn
• Móng Cái – Quảng Ninh
• Lào Cai – Lào Cai
• Chi Ma, Na Hình, Cốc Nam, Pò Chài...

Thông quan tại cửa khẩu qua hình thức khai báo chính ngạch, đầy đủ chứng từ: CO, invoice, packing list, hợp đồng ngoại thương, phiếu giao hàng, tờ khai hải quan, kiểm dịch (nếu có).

1.2. Ưu điểm

• Tốc độ nhanh: Thông thường chỉ mất từ 2–4 ngày để hàng về đến kho tại Hà Nội, Bắc Ninh hoặc các tỉnh lân cận.
• Linh hoạt về số lượng: Không bắt buộc đóng nguyên container, phù hợp với lô hàng nhỏ, không định kỳ.
• Chi phí hợp lý: Đặc biệt với các loại hàng gọn nhẹ, giá trị vừa phải, không phát sinh nhiều phụ phí.
• Thủ tục đơn giản nếu đầy đủ hồ sơ, dễ theo dõi tuyến đường, kiểm soát giao nhận.

1.3. Hạn chế

• Dễ ùn tắc tại cửa khẩu vào các mùa cao điểm (tháng cận Tết, thời điểm nông sản thu hoạch).
• Nguy cơ bị kiểm tra thực tế cao hơn nếu khai báo không khớp, nhất là với mặt hàng nhạy cảm như thiết bị điện tử, pin, pin lithium, hàng thời trang nhái thương hiệu, thực phẩm chưa kiểm định.
• Yêu cầu bắt buộc với kiểm dịch, kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm với một số mặt hàng nhất định.

1.4. Phù hợp với:

• Hàng hóa phục vụ thị trường bán lẻ, TMĐT, order cá nhân.
• Các lô hàng test thị trường, hàng theo trend, cần xoay vòng vốn nhanh.
• Hàng nhẹ: phụ kiện điện thoại, hàng gia dụng, đồ chơi, đồ decor, quần áo, linh kiện điện tử nhỏ.

2. Vận chuyển chính ngạch đường biển: Giải pháp lý tưởng cho đơn hàng lớn – ổn định – định kỳ

2.1. Tổng quan

Hàng hóa được xuất từ các cảng lớn của Trung Quốc:

• Thâm Quyến, Quảng Châu, Ninh Ba, Thượng Hải, Hạ Môn… Và cập cảng tại Việt Nam:
• Cảng Hải Phòng, Cái Lân (phía Bắc)
• Cảng Cát Lái, Hiệp Phước, SP-ITC (TP.HCM)

Có thể chọn hình thức:

• FCL (Full Container Load) – nguyên container, vận chuyển nguyên chuyến.
• LCL (Less than Container Load) – ghép hàng với nhiều chủ hàng khác.

• Chi phí thấp nhất trên mỗi đơn vị khối lượng (CBM hoặc tấn) – lý tưởng cho lô hàng lớn, hàng nặng, hàng có giá trị thấp nhưng chiếm nhiều diện tích.

2. Ưu điểm

• Tuyến ổn định, dễ lập kế hoạch nhập khẩu dài hạn, đặc biệt phù hợp với nhà máy hoặc đơn vị bán buôn.
• Rủi ro thấp khi hàng hóa được đóng gói và niêm phong kỹ từ kho xuất phát đến kho nhận.

2.3. Hạn chế

• Thời gian vận chuyển dài hơn, trung bình từ 7–12 ngày, có thể kéo dài nếu gặp sự cố cảng, bão, thiếu container hoặc tắc nghẽn tại cảng.
   
• Phát sinh phụ phí như: CIC (Container Imbalance Charge), THC (Terminal Handling Charge), lưu container, lưu bãi nếu không lấy hàng đúng hạn.
• Đòi hỏi kỹ năng xử lý chứng từ chuyên nghiệp, vì chỉ một lỗi nhỏ trên vận đơn hay invoice cũng có thể khiến hàng bị giữ lại để kiểm tra chuyên sâu.

2.4. Phù hợp với:

• Hàng cồng kềnh, nặng, giá trị thấp nhưng khối lượng lớn như: máy móc, thiết bị cơ khí, nguyên vật liệu xây dựng, nội thất, nhôm kính, gỗ.
• Đơn vị sản xuất lớn, thương mại B2B, xuất nhập khẩu định kỳ theo hợp đồng dài hạn.

3. Vận chuyển chính ngạch đường hàng không: Tốc độ tối đa – Độ an toàn cao – Dành cho hàng giá trị

3.1. Tổng quan

Hàng hóa được vận chuyển từ các sân bay quốc tế tại Trung Quốc:

• Quảng Châu (CAN), Thâm Quyến (SZX), Bắc Kinh (PEK), Thượng Hải (PVG) Về đến Việt Nam tại:
• Sân bay Nội Bài (HAN) – Hà Nội
• Sân bay Tân Sơn Nhất (SGN) – TP.HCM

Làm thủ tục tại khu vực kiểm hóa hàng không, với quy trình giám sát hải quan khắt khe hơn.

3.2.Ưu điểm

• Nhanh vượt trội: 24–48 giờ từ khi hàng rời kho bên Trung Quốc cho đến khi về kho tại Việt Nam.
• An toàn cao: Hạn chế tối đa rủi ro thất lạc, vỡ, ẩm mốc – nhất là với hàng dễ hư hỏng, nhạy cảm về điều kiện bảo quản.
• Dễ phục vụ các nhu cầu đặc biệt: Hàng mẫu, hàng trưng bày triển lãm, hàng phục vụ sản xuất gấp, dự án quan trọng.

3.3. Hạn chế

• Chi phí rất cao, gấp 5–10 lần so với đường bộ hoặc đường biển.
• Giới hạn về mặt hàng được vận chuyển: Không nhận hàng nguy hiểm, hàng chứa pin lithium, chất lỏng, hàng đông lạnh nếu không có giấy phép chuyên biệt.
• Thủ tục phức tạp hơn, phải có chứng từ chuyên ngành: MSDS, chứng nhận kiểm nghiệm, CO kỹ thuật… tùy loại hàng.

3.4. Phù hợp với:

• Hàng giá trị cao như: đồng hồ, trang sức, linh kiện điện tử, IC, chip bán dẫn.
• Mỹ phẩm cao cấp, dược phẩm, thực phẩm chức năng, mẫu sản phẩm cần test thị trường gấp.

4. Lời khuyên từ chuyên gia vận chuyển chính ngạch

“Không có phương thức vận chuyển nào tốt nhất – chỉ có phương thức phù hợp nhất với mục tiêu, hàng hóa và năng lực của bạn.”

 Để lựa chọn đúng, hãy trả lời 3 câu hỏi chiến lược:

1. Đơn hàng của bạn ưu tiên tốc độ, chi phí hay sự ổn định?
2. Hàng hóa của bạn có đặc điểm gì? Nặng hay nhẹ? Cồng kềnh hay nhỏ gọn? Giá trị cao hay thấp?
3. Doanh nghiệp bạn có đủ năng lực xử lý thủ tục hải quan, kho bãi và kiểm soát hàng hóa không?

5.Đi đúng đường – Chở đúng hàng – Lời đúng lúc

• Làm logistics ngày nay không còn là “chở hàng từ A đến B”, mà là quản trị dòng chảy thương mại từ gốc tới ngọn: Từ lúc đặt hàng – vận chuyển – thông quan – giao nhận – đến kiểm soát chi phí và cam kết giao hàng đúng hẹn.
• Chính ngạch là con đường dài hơi, bền vững, và bảo vệ doanh nghiệp trước rủi ro pháp lý. Nhưng chính ngạch chỉ thật sự hiệu quả khi bạn chọn đúng phương tiện, đối tác và cách triển khai phù hợp.