Trong ngành logistics và xuất nhập khẩu, hàng hóa thường được vận chuyển qua nhiều khu vực trung chuyển khác nhau trước khi đến tay người nhận cuối cùng. Hai điểm quan trọng trong chuỗi cung ứng này là ICD (Cảng nội địa) và Port (Cảng biển).

Mặc dù cả hai đều có liên quan đến việc lưu trữ và vận chuyển hàng hóa, nhưng ICD và Port có những chức năng, vị trí và vai trò khác biệt trong chuỗi cung ứng. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng phân tích chi tiết từng loại.

1. ICD (Inland Container Depot) – CẢNG CẠN / CẢNG NỘI ĐỊA

1.1.Khái niệm

ICD (Inland Container Depot) hay còn gọi là cảng cạn hoặc cảng nội địa là một điểm tập kết container nằm trong nội địa, cách xa các cảng biển nhưng có chức năng tương tự như cảng biển trong việc xử lý hàng hóa container.

Cảng ICD giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện các thủ tục thông quan, lưu trữ và phân phối hàng hóa mà không cần trực tiếp đưa hàng đến cảng biển.

1.2.Đặc điểm của ICD

Vị trí địa lý: ICD thường nằm trong nội địa, gần các khu công nghiệp, khu chế xuất hoặc trung tâm logistics để tối ưu hóa vận tải đường bộ và đường sắt.

Hoạt động như một cảng thu gom và phân phối container: Hàng hóa có thể được vận chuyển từ cảng biển đến ICD trước khi phân phối tiếp vào nội địa.

Có thể thực hiện thủ tục hải quan ngay tại ICD: Một số ICD được cấp phép là địa điểm thông quan nội địa, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí khi không cần thông quan trực tiếp tại cảng biển.

Giảm tải cho cảng biển: Việc sử dụng ICD giúp giảm tình trạng quá tải tại cảng biển và tối ưu hóa luồng vận chuyển hàng hóa.

Lưu trữ container: ICD đóng vai trò như một kho bãi lớn để chứa container trước khi vận chuyển đến cảng biển hoặc giao cho khách hàng.

1.3.Chức năng chính của ICD

 Tập kết và phân phối hàng hóa

Hàng nhập khẩu từ cảng biển có thể được vận chuyển về ICD để làm thủ tục thông quan trước khi giao cho khách hàng.

Hàng xuất khẩu từ các nhà máy có thể được gom tại ICD trước khi đưa ra cảng biển để xuất khẩu.

 Thông quan hàng hóa

Một số ICD được phép thực hiện thủ tục hải quan như kiểm tra hàng hóa, thông quan ngay tại ICD, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và giảm tải cho cảng biển.

Lưu trữ container

ICD là nơi chứa container hàng hóa chờ vận chuyển hoặc chờ xuất khẩu. Điều này giúp các cảng biển không bị ùn tắc do lượng container quá lớn.

Kết nối với các phương thức vận tải khác

Hàng hóa từ ICD có thể được vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt hoặc đường thủy nội địa đến cảng biển hoặc đến nhà máy, kho bãi của doanh nghiệp.

1.4.Ví dụ về các ICD tại Việt Nam

ICD Tân Cảng – Sóng Thần (Bình Dương): Một trong những ICD lớn nhất miền Nam, hỗ trợ thông quan và trung chuyển hàng hóa giữa cảng biển và nội địa.

ICD Long Bình (Đồng Nai): Đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ container và kết nối với cảng biển khu vực miền Nam.

ICD Phước Long (TP.HCM): Là một trong những ICD đầu tiên tại Việt Nam, phục vụ doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong khu vực.

2. PORT (CẢNG BIỂN) – ĐIỂM TRUNG CHUYỂN HÀNG HÓA QUỐC TẾ

2.1.Khái niệm

Port (cảng biển) là nơi tiếp nhận tàu biển để bốc dỡ hàng hóa, phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa bằng đường biển. Đây là cửa ngõ chính cho thương mại quốc tế, nơi hàng hóa từ nhiều quốc gia được nhập vào hoặc xuất đi thông qua các tuyến hàng hải.

2.2.Đặc điểm của cảng biển

 Vị trí địa lý: Nằm ở ven biển, cửa sông hoặc vùng nước sâu để có thể tiếp nhận tàu lớn.

 Cơ sở hạ tầng lớn: Bao gồm bến cảng, cầu cảng, hệ thống cần cẩu, kho bãi và trung tâm logistics để xử lý khối lượng hàng hóa lớn.

 Tiếp nhận nhiều loại tàu khác nhau: Cảng biển có thể tiếp nhận tàu container, tàu hàng rời, tàu dầu, tàu du lịch...

 Chịu sự kiểm soát của hải quan và cơ quan quản lý hàng hải: Tất cả hàng hóa ra vào cảng biển đều phải tuân thủ các quy định hải quan và quản lý xuất nhập khẩu.

2.3.Chức năng chính của cảng biển

Tiếp nhận tàu biển

Cảng biển là điểm trung chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển.

Các tàu container quốc tế thường cập cảng biển để bốc dỡ hàng hóa.

Bốc dỡ và lưu trữ hàng hóa

Hàng hóa từ tàu sẽ được bốc dỡ xuống cảng để làm thủ tục thông quan hoặc vận chuyển vào nội địa.

Làm thủ tục hải quan

Phần lớn các cảng biển đều có cơ quan hải quan để kiểm tra và thông quan hàng hóa.

Liên kết với hệ thống logistics

Cảng biển kết nối với hệ thống đường bộ, đường sắt và ICD để vận chuyển hàng hóa vào sâu trong nội địa.
2.4.Ví dụ về cảng biển lớn tại Việt Nam

Cảng Cát Lái (TP.HCM): Cảng container lớn nhất Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong xuất nhập khẩu khu vực phía Nam.

Cảng Hải Phòng: Cảng biển quan trọng nhất khu vực phía Bắc, kết nối với các tuyến thương mại quốc tế.

Cảng Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu): Là cảng nước sâu có thể tiếp nhận tàu container siêu lớn từ châu Âu và Mỹ.

3. SO SÁNH GIỮA ICD VÀ PORT

4. QUY TRÌNH VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA GIỮA PORT VÀ ICD – VÍ DỤ THỰC TẾ

Hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài cập Cảng Cát Lái (Port).

Sau khi dỡ hàng, container được vận chuyển theo đường sông về ICD Sóng Thần để làm thủ tục hải quan.

Sau thông quan, hàng hóa được giao cho khách hàng tại các nhà máy, kho bãi.

Port (Cảng biển) là nơi tiếp nhận hàng hóa từ tàu biển, còn ICD (Cảng nội địa) là điểm trung chuyển giúp tối ưu logistics và giảm tải cho cảng biển. Việc kết hợp cả hai loại cảng giúp tăng hiệu quả xuất nhập khẩu và giảm chi phí vận chuyển cho doanh nghiệp.