1. Tầm Quan Trọng Của Việc Đảm Bảo Lịch Trình Vận Chuyển Tàu Biển

Trong ngành xuất nhập khẩu, đặc biệt là vận tải biển – phương thức vận chuyển chiếm hơn 80% tổng lượng hàng hóa thương mại toàn cầu, việc tàu biển bị trì hoãn (delay) là một trong những vấn đề gây ảnh hưởng lớn đến lịch trình giao nhận, chi phí vận hành, khả năng đáp ứng đơn hàng và uy tín của doanh nghiệp.

Sự chậm trễ này không chỉ tác động đến mối quan hệ giữa nhà xuất khẩu – nhà nhập khẩu mà còn kéo theo chi phí phát sinh như phí lưu kho, phí lưu container, phí phạt do trễ hạn hợp đồng. Doanh nghiệp cần hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến tàu biển bị delay để có biện pháp hạn chế rủi ro và tối ưu chuỗi cung ứng.

2. Các Nguyên Nhân Chính Khiến Tàu Biển Bị Delay Và Ảnh Hưởng Đến Doanh Nghiệp

2.1. Điều Kiện Thời Tiết Xấu – Rủi Ro Thiên Nhiên Không Lường Trước 

Nguyên nhân:

  • Bão, áp thấp nhiệt đới, sương mù, sóng lớn, băng trôi đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hành trình của tàu.
  • Khu vực biển Đông và Đại Tây Dương thường có bão lớn theo mùa, buộc tàu phải thay đổi lịch trình hoặc di chuyển chậm hơn để đảm bảo an toàn.

Ảnh hưởng đối với doanh nghiệp:
✔ Tăng thời gian vận chuyển, gây gián đoạn chuỗi cung ứng.
✔ Dẫn đến hàng hóa bị chậm trễ, ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh và đơn hàng đã cam kết.
✔ Có thể làm hư hỏng hàng hóa (đặc biệt là hàng dễ hỏng như thực phẩm, nông sản, dược phẩm).

Cách hạn chế:
  Theo dõi dự báo thời tiết trước khi đặt lịch vận chuyển và lựa chọn tuyến đường tối ưu.
  Làm việc với hãng tàu có kế hoạch dự phòng, sử dụng công nghệ giám sát thời tiết theo thời gian thực.
  Đối với hàng hóa quan trọng, có giá trị cao, cần bảo hiểm hàng hóa để giảm thiểu tổn thất khi có rủi ro xảy ra.

 

2.2. Tắc Nghẽn Cảng – Vấn Đề Nan Giải Tại Các Trung Tâm Logistics Lớn 

Nguyên nhân:

  • Các cảng lớn như Los Angeles, Rotterdam, Singapore, Thượng Hải thường xuyên bị quá tải do số lượng tàu cập bến quá đông.
  • Thủ tục hải quan chậm trễ, các đợt kiểm tra hàng hóa ngẫu nhiên cũng gây ảnh hưởng đến tốc độ giải phóng hàng.
  • Sự thiếu hụt nhân sự cảng (ví dụ: bãi công, nghỉ lễ kéo dài) làm giảm tốc độ xử lý hàng hóa.

Ảnh hưởng đối với doanh nghiệp:
✔ Gây đội chi phí lưu container, lưu kho bãi, làm tăng giá thành sản phẩm.
✔ Làm gián đoạn chuỗi cung ứng, gây mất niềm tin với khách hàng và đối tác.
✔ Một số đơn hàng bị trễ có thể bị hủy hợp đồng, phạt vi phạm thời gian giao hàng.

Cách hạn chế:
  Tìm hiểu tình trạng cảng trước khi đặt tàu, tránh các cảng đang quá tải.
  Đặt chỗ trước với hãng tàu, đặc biệt là vào mùa cao điểm (tháng 9 - 12 đối với hàng xuất khẩu đi Mỹ, EU).
  Chuẩn bị trước giấy tờ hải quan, giảm tối đa thời gian kiểm tra khi cập cảng.

 

2.3. Sự Cố Kỹ Thuật Trên Tàu – Ảnh Hưởng Đến Lịch Trình Hàng Hải ????️

Nguyên nhân:

  • Hư hỏng động cơ, hệ thống điện, hệ thống điều hướng khiến tàu không thể hoạt động theo kế hoạch.
  • Sự cố container, chẳng hạn như hàng bị rò rỉ, container bị hư hỏng, sập chồng container khiến tàu phải dừng lại xử lý.

Ảnh hưởng đối với doanh nghiệp:
✔ Tăng rủi ro mất hàng, thiệt hại tài sản nếu tàu phải dừng để sửa chữa hoặc đổi phương tiện vận chuyển.
✔ Gây ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất nếu hàng hóa là nguyên liệu đầu vào của nhà máy.

Cách hạn chế:
  Hợp tác với các hãng tàu lớn, có lịch sử bảo trì tàu tốt.
Yêu cầu kiểm tra kỹ thuật tàu trước chuyến đi, đặc biệt đối với những tuyến vận chuyển dài.
  Sử dụng bảo hiểm hàng hải, giảm thiểu rủi ro tổn thất hàng hóa khi tàu bị hỏng hóc.

2.4. Ảnh Hưởng Của Dịch Bệnh Và Thay Đổi Chính Sách Nhập Khẩu 

Nguyên nhân:

  • Dịch bệnh như COVID-19 khiến các cảng đóng cửa, kiểm dịch nghiêm ngặt, giảm nhân lực.
  • Các chính sách thương mại, lệnh cấm vận hoặc rào cản hải quan có thể làm hàng hóa bị giữ lại tại cảng.

Ảnh hưởng đối với doanh nghiệp:
✔ Doanh nghiệp có thể bị đình trệ giao hàng, dẫn đến mất thị phần.
✔ Tăng chi phí vận chuyển, kiểm dịch, bảo quản hàng hóa.
✔ Rủi ro hàng bị trả lại hoặc tiêu hủy nếu không đáp ứng quy định mới.

Cách hạn chế:
Luôn cập nhật thông tin chính sách nhập khẩu của từng quốc gia.
  Tăng cường dự trữ hàng hóa tại các kho trung chuyển, giảm sự phụ thuộc vào một nguồn cung duy nhất.
  Linh hoạt trong việc lựa chọn tuyến đường thay thế khi cần thiết.

2.5. Sự Thay Đổi Đột Ngột Trong Lịch Trình Tàu ⏰

Nguyên nhân:

  • Các vấn đề về logistics, đình công của thuyền viên, hãng tàu thay đổi tuyến đường có thể làm gián đoạn lịch trình.
  • Sự kiện bất ngờ như tai nạn hàng hải, tàu mắc cạn có thể khiến cả một chuỗi tàu bị trì hoãn.

Ảnh hưởng đối với doanh nghiệp:
✔ Tác động đến lịch trình sản xuất, kế hoạch kinh doanh.
✔ Doanh nghiệp có thể bị mất cơ hội kinh doanh, mất khách hàng lớn.

Cách hạn chế:
  Luôn cập nhật thông tin lịch trình tàu từ hãng vận chuyển.
  Thỏa thuận điều khoản linh hoạt với nhà cung cấp và khách hàng, giảm thiểu rủi ro vi phạm hợp đồng.
  Chia nhỏ đơn hàng và sử dụng nhiều hãng tàu khác nhau, tránh bị ảnh hưởng khi có sự cố lớn.

3. Kết Luận: Doanh Nghiệp Cần Chủ Động Quản Lý Rủi Ro Để Giảm Thiểu Delay Tàu Biển

Việc tàu biển bị trì hoãn là một rủi ro không thể tránh khỏi trong ngành xuất nhập khẩu, nhưng doanh nghiệp hoàn toàn có thể hạn chế tổn thất bằng cách:
✔ Lập kế hoạch dự phòng và theo dõi tình hình thời tiết, cảng biển.
✔ Chủ động làm việc với hãng tàu, chuẩn bị giấy tờ hải quan đầy đủ.
✔ Đầu tư vào bảo hiểm hàng hóa, tìm kiếm tuyến đường vận chuyển linh hoạt.

 Quản lý tốt rủi ro hàng hải không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí mà còn nâng cao uy tín với đối tác, đảm bảo chuỗi cung ứng vận hành trơn tru và hiệu quả.